Şanlıurfa ve Göbeklitepe

Dünyanın bilinen ilk tapınağı olarak kayıtlara geçen Göbeklitepe, Şanlıurfa’nın dünya ölçeğinde bilinen sembolü oldu. Göbeklitepe, 2011 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi’ne alındı, 2018 yılında ise kalıcı olarak listeye girmeyi başardı.

Bu gelişmelerin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2019 yılının “Göbeklitepe Yılı” olarak ilan edildiğini açıkladı. Dünya tarihini değiştiren önemli bir miras olarak kabul gören Göbeklitepe, son restorasyonun ardından yine Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından ziyarete açıldı.

Tapınak olarak inşa edildi

Göbeklitepe; Şanlıurfa’nın Örencik Köyü yakınlarında yer alan dünyanın bilinen en eski tapınağıdır. T biçimindeki 10-12 dikilitaş yuvarlak planda dizilmiş, araları taş duvarla örülmüştür. Bu dikilitaşların çoğunun üzerinde insan, el ve kol, çeşitli hayvan ve soyut semboller, kabartma ya da oyularak betimlenmiştir. Bölgenin en erken kullanımının günümüzden en azından 11.600 yıl öncesine dayandığı belirtilmektedir. Göbeklitepe’nin tapınak olarak kullanımının MÖ 8 bin dolaylarına kadar devam ettiği ve bu tarihlerden sonra terk edildiği, başka ya da benzer amaçlarla kullanılmadığı anlaşılmaktadır. Tüm bunlar ve kazılarda ortaya çıkarılan anıtsal mimari, Göbeklitepe’yi eşsiz ve özel yapmaktadır.

Restorasyonda ileri teknoloji kullanıldı

Restorasyonu için 8.3 milyon avro harcanan dünyanın ilk tapınağı, sonraki ulaşabilecek bir teknoloji ile koruma altına alındı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca üstlenilen “Şanlıurfa’da Tarih Yeniden Canlanıyor Projesi” kapsamında, ören yerinde kullanılan çatı örtüleri membrandan üretildi. Örtüler nanoteknolojiyle üretildiğinden kendi kendini yenileyebiliyor. Göbeklitepe’nin çelik konstrüksiyon çatı örtüleri, paratoner özelliği de taşıyor. Olası bir depremde yapıda oluşabilecek oturma ve çökmeleri tespit etmek amacıyla özel bir deprem izolatörünün devreye alınması da proje kapsamında yer alıyor. 2 bin 400 metrekare alanı koruyacak nanoteknolojik örtülere, arkeolojik kazılar sonrası ortaya çıkabilecek ilave alanları kaplayacak şekilde eklemeler yapılabiliyor.